روزمرگیهای ناخوشایند با کودکان (2)
کودک تمرین نمیکند
بارها پیش آمده که با اصرار کودک، او را در کلاسهای مختلف درسی یا مهارت آموزی ثبت نام کرده اید. اما پس از گذشتن چند جلسه از کلاس دیگر خبری از شور و شوق اولیه در کودک نیست. تا جاییکه از انجام تمرینهای مربوط به آن نیز سرپیچی میکند و تمرینهایش را به بهانه های مختلف انجام نمیدهد. با آنکه والدین بارها به او یادآوری میکنند که خودش اشتیاق شرکت در کلاسها را داشته و ثبت نام کردن او چه میزان برای آنها هزینه و گاهی سختی در بر داشته، اما باز بی میلی کودک به انجام تکالیف و تمرینهای مربوطه ادامه میابد. گاهی از شما میخواهد کلاسهای او را کنسل کنید و علتهای متفاوت و بی پایه و اساسی برای شما میاورد. در برخورد با چنین مواردی دو هدف باید ازسوی والدین دنبال شود. اول هدفی کوتاه مدت که شامل واداشتن کودک به ادامه تمرینهایش است و دوم هدفی دراز مدت که به کودک میاموزد هر مسئولیتی را برعهده میگیرد به خوبی انجام دهد.
الف) علایق و توانمندیهای کودک را تطبیق دهید. برای شرکت کردن کودک در کلاسهای مختلف مهارت آموزی تنها علاقه مند بودن کودک به آن مهارت کافی نیست. زیرا کودکان در دوره های مختلف سنی در سطوح متفاوتی از بلوغ فکری و عقلی هستند و ممکن است درست تصمیم نگیرند. آنها گاهی تحت تاثیر افکار و احساسات زود گذر خود و یا تقلید از دیگران میخواهند کارهایی انجام دهند. والدین باید با کمک مشاوران از تواناییهای ذهنی و استعدادهای کودک آگاه شوند. تا بتوانند تشخیص دهند یادگیری کدام مهارتها برای او مناسبتر است و استعداد بالقوه او را بالفعل میکند. همچنین کودک نیز باید با آگاهی و چشمانی باز به انتخاب خود بنگرد تا بتواند آنرا به سرانجام برساند. بطور مثال اگر کودک شما به تازگی به نواختن ساز علاقه نشان میدهد. او را با خود به کنسرت یا کلاسهای آموزشی، که سازهای متنوعی را آموزش میدهند ببرید. تا او از نزدیک با فضای آموزشی جدید و محیطی که قرار است در آنجا مهارت را بیاموزد و نحوه ی به نمایش گذاشتن آن آشنا شود. هر قدر کودک جوانب مختلف تصمیمش را ببیند بهتر میتواند به واقعی بودن علاقه خود و درستی یا نادرستی تصمیمش پی ببرد.
ب) مربی مناسبی پیدا کنید. سعی کنید بهترین معلم را برای فرزند خود انتخاب کنید و فقط به تعریفهایی که از دیگران میشنوید یا آنچه تبلیغ میکنند اکتفا نکنید. انتخاب مربی کارآزموده و دلسوز مهمترین کاری است که میتوانید در این مورد برای پیشرفت کودک خود انجام دهید. قبل از هرکاری با مربی که قرار است ساعات زیادی کودک شما با او سروکار داشته باشد ملاقات حضوری داشته باشید. از توانمندیها، روحیات کودک و علایق او با مربی اش صحبت کنید. از او بخواهید برنامه و نحوه آموزش خود را برای شما شرح دهد و اجازه دهد هرچند جلسه یکبار سر کلاس آموزشی کودک خود حاضر شوید و از نزدیک شاهد شیوه تدریس مربی و پیشرفتهای کودک باشید.
ج)کودک را متعهد کنید. از مسئولین آموزشگاه و مربی کمک بگیرید تا کودک را متوجه کنید مسئولیت جدیدی را بعهده گرفته و کارش بیشتر شده است. از همان ابتدا او را آگاه سازید که در قبال مربی و شما باید متعهد باشد و انجام دادن تمرینها جزو وظایف اوست. او نباید منتظر یادآوری از جانب شما باشد.
د) به تمرینهای کودک توجه کنید. ممکن است برخی کودکان از تمرین کردن نزد والدین خجالت بکشند. کودک را تشویق کنید تا با تمرین مهارتش حال و هوای خانه را عوض کند و خودتان به تماشای او بنشینید. تا زمانیکه بر مهارتش تسلط کافی نیافته از او نخواهید تا برای دیگران اجرا کند. با بزرگتر شدن کودک اشتیاق او به داشتن شنونده یا بیننده برای اجرای هنرش بیشتر خواهد شد.
و) پیشرفت کودک را تحسین کنید. یادگیری برخی مهارتها مانند کامپیوتر و پیانو زمان زیادی برای مسلط شدن کودک احتیاج دارد. سعی کنید به پیشرفتهای کوچک او توجه کنید و او را مورد تشویق قرار دهید.
ه) از فشار همسالان بر کودک بکاهید. کودکی که مشغول مهارت آموزی است باید بخشی از زمان بازی را به تمرین کردنهای مکرر اختصاص دهد و این باعث میشود از سوی همسالان یا هم کلاسیهایش مورد تمسخر یا کنجکاوی قرار بگیرد. هر از چند گاهی جلسه ای ترتیب دهید و دوستان او را دعوت کنید. ضمن پذیرایی از آنان بخواهید تا به تماشای هنرمندی کودک شما بنیشینند و از آن کودکان بخواهید تا آنان نیز مهارتهای خود را به نمایش بگذارند.
کودک فراموشکار است
در صورتیکه بیماری "اختلال توجه" در مورد کودک مطرح نباشد و فراموشکاری او بصورت عادت برایش درآمده باشد. والدین باید او را با مهارتهای "به یاد آوردن" و "از پیش برنامه ریزی کردن" آشنا کنند. حواس پرتیهای کودکان تا زمانیکه والدین به جای آنها به یاد می آورند ادامه خواهد داشت. این فراموشکاریها موجب خسارتهای مالی برای خانواده همچنین باعث نگرانی کودک و اتلاف وقت والدین میشود. هرچند حواس پرتیهای گاه و بیگاه در اکثر کودکان بخصوص پسر بچه ها شایع است و با بزرگتر شدن برطرف خواهد شد. اما شما و کودک الان نیاز دارید تا این مشکل را برطرف سازید.
الف) پیشگیری کنید. برای وسایل مختلف کودک جای مشخصی در نظر بگیرید. کشوی لباس، محل اسبازیها و جای سایر وسایل کودک باید تعیین شود. میتوانید اینکار را با برچسب زدن ویا چسباندن نقاشیهای مرتبط انجام دهید و خودتان بصورت مکرر از این نشانه ها برای قراردادن وسایل در محل مناسب استفاده کنید. تا کودک نیز بیاموزد. هر گاه وسیله ای را در جای مناسبش قرار میدهد او را تشویق کنید و به او بگویید اینکارش باعث میشود برای پیدا کردن آن وسیله سردرگم نشود و پیدا کردن وسایلش برایش راحت تر میشود.
ب) به کودک آموزش دهید از پیش برنامه ریزی کند. داشتن یک تقویم و مشخص کردن روزهایی از هفته که برنامه خاصی در آن روزها دارید یادآوری خوبی برای کودک محسوب میشود. میتوانید یک لیست یا جدول هفتگی تهیه کنید. در آن برای تمام روزها وسایلی را که کودک برای مدرسه رفتن یا شرکت در کلاسهایش در هفته آینده لازم دارد را بنویسید یا تصویرش را بکشید. جدول را در محل مناسبی در معرض دید کودک نصب کنید و هر روز به او یادآوری کنید چند بار جدول را نگاه کند. این جدولها برای کودکانی که بسیار فراموشکارند باید هر شب برای انجام کارهای روز بعد تهیه شود. در تهیه جدول از خود کودک نیز کمک بگیرید.
ج) آموزش مهارت یادآوری به کودک. کودکان عجول فراموشکارترند. قبل از بیرون رفتن او ازخانه از او بخواهید مکث کند و کارهایی را که میخواهد بیرون از خانه انجام دهد یکی یکی به یاد آورد. با یادآوری هر یک، خودش و کیفش را بازرسی کند. تا مطمئن شود تمام لوازم مورد نیاز را برداشته. به او بیاموزید همین کار را هنگام خروج از کلاس تکرار کند تا مطمئن شود چیزی از وسایلش را جانگذاشته است. مثلا اگر میخواهد به کلاس شنا برود قبل از خروج ازخانه و کلاس از سر تا پای خود را بازرسی کند. از کلاه شنا گرفته تا عینک و مایو و سایر لوازم مورد نیاز برای شنا را به یاد بیاورد. سپس داخل کیفش آنها را جستجو کند. اگر وسیله ای را فراموش کرده اورا تشویق کنید اول به خاطر بیاورد آنرا آخرین بار کجا گذاشته و سپس برای برداشتن آن اقدام کند.
د) از پی آمدهای فراموشکاری استفاده کنید. شاید این موثرترین راه باشد. هر گاه کودک وسیله ای را در خانه جامیگذارد برای او به مدرسه یا کلاس ورزشی نبرید. حتی اگر با شما تماس بگیرد و از شما بخواهد این کار را انجام دهید. بگذارید تا بداند بدون مایو از شنا کردن محروم میماند و یا اگر تکالیفش را همراه خود نبرد جریمه خواهد شد. هنگامیکه وسیله ای را گم میکند یا جا میگذارد فورا برایش تهیه نکنید. از او بخواهید با انجام کار بیشتر در منزل بهای آن وسیله را بپردازد. یا از پس اندازهایش برای تهیه آن استفاده کنید.
کودک خوب غذا نمی خورد
غنی و متنوع بودن رژیم غذایی کودکان بخصوص در سه سال اول زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. گاهی کودکان بد غذا هستند و تنها به خوردن برخی غذاها تمایل دارند. آنها از پیروی کردن رژیم غذایی خانواده سرباز میزنند. این رفتارها از شش ماهه دوم زندگی که غذاهای جامد وارد تغذیه کودک میشود شروع میگردد. هدف ما داشتن تغذیه ای سالم و متنوع برای کودک بدون تنبیه و تهدید کردن اوست.
الف) نظم داشتن در غذا دادن به کودک. وعده های غذایی کودک را هر روز در ساعات مشخصی به او بدهید. قبل از حاضر شدن او برای غذا خوردن همه چیز را فراهم کنید. غذا، دسر و نوشیدنی کودک را در ظروف مخصوص کودکان که از جنس نشکن و با رنگهای زیبا تهیه میشود بریزید. ساعات وعده های غذایی او باید با گرسنه بودن او منطبق باشد. پس از دادن میان وعده های متعدد به کودک خودداری کنید.
ب)او را به استقلال داشتن تشویق کنید.به کودک قاشق جداگانه ای بدهید و هرگاه توانست قاشق را پر کند او را تشویق کنید تا خودش قاشق غذا را به دهان ببرد. ریخت و پاشهایش را نادیده بگیرید. غذا را طوری تهیه کنید که خودش به تنهایی بتواند تکه های گوشت و سبزیجات را با دست برداشته و بخورد.
ج) از طعم دهنده های مطبوع کودک استفاده کنید. افزودن اندکی وانیل به ماست یا مقداری کره در سوپ و یا استفاده از طعم دهنده های مجاز خوراکی به میزان کم در غذای کودک اشتهای او را تحریک میکند.
د) محل غذا خوردن کودک را طراحی کنید. اتاق بازی یا جلوی تلویزیون برای پرت کردن حواس کودک هنگام غذا خوردن روشهایی است که نتیجه کوتاه مدتی دارد. فضایی را در نشیمن یا آشپزخانه در نظر بگیرید. میتوانید برای کودک یک سفره کوچک یا صندلی غذا تهیه کنید. روی دیوار تصاویر کودکان درحال غذا خوردن و عکسهایی از مواد غذایی خوش آب و رنگ بچسبانید.
ب) به کودک آداب غذا خوردن بیا موزید. کودک بسیاری از آداب غذا خوردن را با نگاه کردن به دیگران میاموزد. از اعضای خانواده بخواهید هنگام غذا خوردن اشتیاق خود را به غذا نشان دهند و در مورد خواص غذاها صحبت کنند. گاهی از دوستان خوش اشتهای کودک دعوت کنید تا با کودک شما غذا بخورند. او با دیدن غذا خوردن کودکان دیگر اشتهایش افزایش میابد.
ج) در آشپزی کردن از کودک کمک بگیرید. کودکان بزرگتر میتوانند در مراحل مختلف تهیه غذا با شما همکاری کنند. از کودک بخواهید سیب زمینیها را بشوید یا سبزیها را دسته کند و سر میز غذا، از او به خاطر اینکه در تهیه غذا به شما کمک کرده تشکر کنید.
د) متناسب با اشتهای کودک برایش غذا بکشید. رویا رویی با بشقاب پر از غذا ممکن است باعث شود کودک خود را ناتوان از خوردن همه غذا ببیند و با شما همکاری نکند. برای کودکان کوچکتر غذا را کم کم در بشقابش بریزید و از کودکان بزرگتر بخواهید خودشان غذا بکشند. هر مرحله از غذا خوردن کودک، ائم از خوردن غذا یا میل کردن دسر و یا نوشیدن که به پایان میرسد، او را تشویق کنید و به او بگویید الآن بدنش قویتر شده و میتواند بیشتر بازی کند.
منبع:
چگونه با کودکم رفتار کنم/ دکتر گاربر
