به نام خدا
ماهان و گیاهان
ماهان کوچولو خیلی میوه های تابستانی را دوست دارد، همیشه کل سال را انتظار می کشد تا فصل تابستان از راه برسد و بتواند هلو ،زردآلو، گیلاس و آلبالو بخورد، یک روز ماهان کوچولو یک نایلون بزرگ برداشت و آن را پر کرد از میوه های مورد علاقه اش . در حالی که با خوشحالی به طرف حیاط میرفت به مادرش گفت: مادر جان! یک فکر عالی به ذهنم رسیده، می خواهم این نایلون را در باغچه بکارم تا یک عالمه درخت میوه دربیاید، از این به بعد میتوانیم هر روز از درخت های خودمان میوه های آبدار و شیرین بچینیم و نیازی نیست منتظر فصل تابستان بمانیم تا از بازار خرید کنیم.
مادر ماهان کوچولو که از پیشنهاد او خنده اش گرفته بود رو به پسرش کرد و گفت: پسر قشنگم هر میوه ای مخصوص فصل خاصی است، یعنی حتی اگر ما در باغچه ی خانه درخت هلو و زردآلو داشته باشیم باز هم فقط درفصل تابستان می توانیم از درخت هلو و زردآلو بچینیم. هر فصلی میوه های مخصوص به خودش را دارد. برای مثال در بهار انواع توت، گوجه سبز، چغاله بادام ، در فصل تابستان هلو، زردآلو، گیلاس، آلبالو، در فصل پاییز انار، خرمالو، انگور، نارنگی و در فصل زمستان هم پرتقال، لیمو شیرین و ... میرسد و ما میتوانیم از آنها در فصل خاص خودش استفاده کنیم.
ماهان پرسید پس درخت ما در بقیه ی فصل ها چه میوه ای می دهد؟
مادر خندید و گفت: هر درخت فقط می تواند یک نوع میوه بدهد، آن هم در فصل مخصوص به آن میوه و در بقیه ماه های سال میوه ندارد. برگ های اکثر درختان در فصل پاییز زرد میشود و میریزد، درختان در فصل زمستان به خواب زمستانی فرو می روند تا کمی استراحت کنند و دوباره در فصل بهار برگ های سبز درمی آورند و شکوفه میدهند.
علاوه بر این اکثر گیاهان باید در شرایط متناسب خود باشند تا خوب رشد کنند، مثلا باید در آب و هوای خاص یا خاک مناسب با مراقبت های درست و دقیق پرورش داده شوند و ممکن است در باغچه ی خانه رشد نکنند. گیاهان برای زندگی نیاز به آب، خاک مناسب و نور کافی دارند تا بتوانند کامل رشد کنند و سالم بمانند.
ماهان گفت: چه جالب، راستی مادر! من تا به حال درخت هندوانه یا درخت خیار ندیده‌ام. خیلی دوست دارم بدانم هندوانه های به آن سنگینی را چگونه از درخت می چینند و خیارهای سبز لابه لای برگ ها چه شکلی هستند؟! راستی چرا تا به حال درخت کاهو ندیده ام؟!
مادرش لبخندی زد و گفت: پسر خوبم بعضی از میوه ها مثل هندوانه و خربزه و همچنین صیفی جاتی مثل بادمجان و کدو و گوجه فرنگی و کاهو و... بوته دارند. بوته ها بسیار کوتاه تر و ضعیف تر از درختان هستند و میوه های آنها روی زمین یا نزدیک به زمین از شاخه های بوته آویزان میشوند.
ماهان که از شنیدن حرف های مادرش شگفت زده شده بود گفت: خیلی دوست دارم در باغچه ی خانه یک نایلون از هر کدام از میوه ها و صیفی جات بکارم تا بفهمم کدام یک درخت و کدام یک بوته دارند!؟
مادر به ماهان گفت: پسر خوبم روش کاشتن گیاهان و میوه های مختلف با هم متفاوت است. برای کاشتن بعضی از میوه ها یا گیاهان دانه یا هسته ی آنها را می کارند، اکثر میوه ها با این روش کاشته میشوند مثل سیب، گلابی، هلو وآلو. یعنی هسته یا دانه ی آن ها را به روش های خاصی با مراقبت بسیار در خاک میکارند تا کم کم رشد کند و به نهال تبدیل شود. نهال ها درختان نازک و جوانی هستند که بعد از گذشت مدت زمان لازم و مراقبت های درست، کم کم به درختان قوی و زیبا تبدیل میشوند و شکوفه و میوه میدهند. بعضی دیگر از گیاهان را با قلمه زدن زیاد میکنند یعنی باغبان میداند کدام قسمت گیاه را جدا کند و در خاک بکارد تا گیاه جدید رشد کند بیشتر گل هایی که در خانه داریم با قلمه زدن زیاد شده اند، یادت هست اولین روزی که به مدرسه رفتی یک ساقه ی شمعدانی در شیشه ی آب به شما هدیه دادند؟ آن قلمه ی گل شمعدانی بود که من و شما با کمک هم کاشتیم و از آن مراقبت کردیم تا تبدیل شد به آن گلدان پشت پنجره با گل های قرمز و زیبا. خوابانیدن هم یکی دیگر از روش های تکثیر یا زیاد کردن گیاهان است باغبان یکی از شاخه های گیاه را کمی زخمی میکند و در چاله ی کوچکی روی زمین میخواباند و روی آن را با خاک میپوشاند بعد از مدتی آن شاخه به گیاه جداگانه و جدیدی تبدیل مشود، درخت مو یا انگور از همین روش زیاد میشود. بعضی دیگر از گیاهان هم بدون دخالت انسان ها، به کمک باد یا حشرات گرده افشانی می کنند، بیشتر گل های زیبا و رنگارنگ از طریق گرده افشانی زیاد میشوند به این صورت که باد یا حشرات ذرات ریزی از گل را که به آن گرده میگویند روی زمین های اطراف پخش میکنند و از این طریق گیاه تازه ای کاشته میشود و میروید. پیوند زدن هم یکی از راه های تکثیر گیاهان است که علاوه بر رویش گیاه جدید به باغبان کمک میکند تا بتواند ویژگی های دو گیاه مختلف را با هم در یک گیاه جمع کند، مثلا با پیوند زدن شاخه ی درخت آلبالو به تنه ی اصلی درخت گیلاس درخت جدیدی به دست می آید که میوه اش کمی شبیه گیلاس و کمی شبیه آلبالو است مثلا آلبالوهای بزگتر با مزه ای شیرین تر.
ماهان گفت من واقعاً فکر نمی کردم که کاشت گیاهان اینقدر متفاوت و متنوع باشد. مادر گفت: بله پسرم، کشاورزی و کاشت گیاهان و پرورش آن ها بسیار لذت بخش و البته حساس است و نیاز به مطالعه و اطلاعات دقیق و مراقبت بسیار دارد. کشاورزان و باغبانان مهربان و زحمتکش برای پرورش گیاهان مختلف زحمت های بسیاری می کشند تا ما بتوانیم از محصولات کشاورزی مثل میوه ها سبزیجات، غلات و ... استفاده کنیم.
مادر گفت : روش های بسیار دیگری هم وجود دارد که هر کدام از آن ها خودشان دسته بندی های مختلفی دارند. دانش کشاورزی و باغبانی بسیار شیرین و جالب است. ماهان با اشتیاق به حرفهای مادر گوش میداد و مرتب سوال میپرسید . وقتی مادر علاقه ی ماهان به پرورش گیاهان را دید به او قول داد کتابی در مورد کاشت گیاهان مختلف برای او بخرد و به او اجازه داد در گوشه ای از باغچه برای خودش گیاه مورد علاقه اش را بکارد.
راستی بچه های خوب شما چقدر در مورد گیاهان اطلاعات دارید؟ آیا میدانستید گیاهان هم مانند انسان ها و جانوران نیاز به مراقبت، توجه، محبت و رسیدگی دارند؟!
