موضوع رنگ در تمامی مواد زاید دفعی از بدن اعم از اخلاط گلو، ترشحات بینی، ادرار و غیره از اهمیت فراوانی برخوردار است. انگار این فقط ما نیستیم که به هماهنگ یا ست کردن وسایلمان توجه داریم و در مواردی بدن ما هم تصمیم می گیرد رنگ حال و احوالات درونی اش را با مواد خروجی اش ست کند. پس بیایید احوالاتش را از انتخاب رنگهایش جویا شویم. از میان تمام مواد دفعی بدن، ادرار روزانه بیشترین حجم و مقدار را دارد که محصول فعالیت کلیه ها برای دفع مواد زاید ناشی از سوخت و سازهای سلولی و متعادل ساختن عناصری مانند سدیم، کلسیم، پتاسیم و غیره به کمک آب از بدن می باشد. یک فرد بالغ با وزن طبیعی در صورتیکه روزانه میزان کافی مایعات بنوشد حدود چهار الی پنج مرتبه دفع ادرار خواهد داشت که حجمی در حدود دو الی دو و نیم لیتر ادرار خواهد بود. رنگ ادرار در افراد مختلف در حالت طبیعی از زرد روشن تا نارنجی روشن (زرد متمایل به نارنجی) متغیر است که بیانگر میزان مصرف مایعات توسط فرد است، هر قدر مایعات کمتری مصرف کنید یا فعالیتهای بدنی شدید به همراه تعریق داشته باشید حجم ادرار کمتر و رنگ آن تیره تر می شود. از این رو مصرف مایعات بیشتر برای افرادی که ادرار تیره تری دارند لازم است. رنگ ادرار همینطور در ارتباط مستقیم با بیماری ها، تاثیر برخی داروها و مصرف برخی مواد غذایی بوده و به عبارتی دیگر به رنگ آنها در می آید. پس اگر تغییر رنگی در ادرار خود مشاهده کردید، پیش از نگران شدن به این فکر کنید که در شبانه روز گذشته چه تغییری در رژیم غذایی یا دارویی شما ایجاد شده است؛ شاید علت همان باشد.
رنگهای متداول برای ادرار به ترتیب فراوانی عبارتند از:
زرد روشن که به آن رنگ نئونی گفته می شود و می تواند به علت مصرف مولتی ویتامین های خوراکی یا تزریقی و یا کاروتن های موجود در مواد غذایی باشد. در غیر این صورت و ادامه دار بودن آن اهمیت پیگیری پزشکی دارد.
رنگ نارنجی که غالبا با مصرف برخی داروها و حتی مصرف آب هویج ظاهر می شود. در غیر این صورت احتمال بیماریهای کبدی و مجاری صفراوی مطرح می گردد، به خصوص اگر همزمان مدفوع نیز رنگ خود را ببازد و کمرنگ شود.
رنگ قرمز یا صورتی که الزاما به منزله ی وجود بیماری نیست. ادرار گلی رنگ ممکن است در اثر خونریزی مقطعی در مجاری ادراری باشد و فرد هیچ علامت دیگری نداشته باشد. مصرف مواد با رنگدانه های قرمز و صورتی مثل توت فرنگی، تمشک و چغندر را هم دست کم نگیرید. تنها در صورتی که فرد علائمی فراتر از رنگ ادرار نشان دهد که به نفع سنگهای کلیوی یا مثانه شهادت دهند و یا عفونتهای ادراری را مطرح کنند، مداخلات پزشکی لازم می شود.
رنگ سفید یا ابری که بر خلاف پاکی ابرهای سفید نشانه ی عفونت بالا در مثانه و مجاری ادراری است و باید پیگیری شود.
رنگ آبی که ممکن است با مصرف ماده گران قیمت مارچوبه ایجاد شود. همچنین مواد تزریقی برای عکسبرداری از کلیه و مثانه وقتی از کلیه دفع می شوند ادرار را بطور موقت به رنگ آبی در خواهند آورد. سندرم پوشک آبی که در نوزادان دیده می شود و بسیار نادر است در اثر اختلال ژنتیکی و دفع پتاسیم در ادرار است.
رنگ سبز که چندان شایع نیست و مصرف برخی داروهای ضد افسردگی، بیماری پارکینسون و یا حتی استفاده از رنگ های خوراکی می توانند علت آن باشند.
رنگ خاکستری که می تواند به دلیل وجود سنگهای کلیه باشد.
رنگ قهوه ای تیره که در پی مصرف زیاد گیاه آلوئه ورا و باقلا می تواند در ادرار بروز کند. در صورتی که فرد علائم دیگری نیز داشته باشد باید از نظر بیماریهای کبدی، کلیوی و آسیب های عضلانی مورد بررسی قرار گیرد.
رنگ ارغوانی یا بنفش که علی رغم رنگ زیبایش نشان دهنده نوعی اختلال در شکل و ساختار هموگلوبین هاست.
رنگ سیاه که تنها در یک مورد و آن هم ابتلا به سرطان پوست یا ملانوم رخ می دهد و علت آن هم دفع رنگدانه های ملانین است.
